Een antibioticum in de oorspronkelijke betekenis is een natuurlijk gevormd, laagmoleculair metabolisch product van schimmels of bacteriën dat, zelfs in lage concentraties, de groei van andere micro-organismen remt of doodt. Een antibioticum in brede zin geldt ook voor een antimicrobiële stof die niet in de natuur voorkomt en deels synthetisch, volledig synthetisch of genetisch wordt verkregen, maar niet als desinfectiemiddel.

Antibiotica en hun derivaten worden veel gebruikt als anti-infectiva (geneesmiddelen die worden gebruikt om infectieziekten te behandelen).

In het gewone spraakgebruik verwijst de term antibiotica meestal naar medicijnen of medicijnen die worden gebruikt om bacteriële infectieziekten te behandelen. Samen met middelen tegen infectieziekten veroorzaakt door protozoa (antiprotozoïsche middelen), tegen schimmels (antimycotica), tegen virussen (antivirale middelen) en wormen (anthelmintica), vormen ze de groep van therapeutische middelen tegen infectieziekten (anti-infectiva).

Tot het onderwerp

De term antibioticum is afgeleid van antibiose, een term die in 1889 door Paul Vuillemin werd geïntroduceerd voor een relatie tussen levende wezens die nadelen heeft voor een van de betrokken partijen door de groei en / of voortplanting te remmen of te doden.

Hoewel antibiose al lang bekend is, wordt het synthetisch geproduceerde arsfenamine beschouwd als de eerste therapeutisch antimicrobiële stof. De term chemotherapeutisch voor chemisch-synthetische antimicrobiële stoffen stamt uit de tijd van de grootschalige synthetische productie van sulfonamiden. Pas later werd penicilline geïntroduceerd als het eerste natuurlijk voorkomende antimicrobiële middel bij antibacteriële therapie. Tegenwoordig worden zowel stoffen van biologische oorsprong (antibiotica in de oorspronkelijke betekenis) als synthetisch geproduceerde chemotherapeutica doorgaans antibiotica genoemd.

Naast de chemische definitie is de definitie nu ook breder in biologische zin. Het beperkt niet alleen de biogene oorsprong van antibiotica tot micro-organismen zoals schimmels en bacteriën, maar omvat ook stoffen zoals fytoalexinen en afweermiddelen van meer georganiseerde organismen zoals planten en dieren; De aanwezigheid van endogene antibiotische stoffen is ook bekend bij mensen.